De straat is weer van ons

Amsterdam West heeft een speciaal plekje in ons hart. Dat begon met Mercatorplaza aan de ring A10 West. Samen met buurtbewoners kregen we daar het onmogelijke voor elkaar: een spectaculair zwembad op de plek waar woningen waren gedacht. Met dank aan olympisch zwemkampioen Erica Terpstra die ons daarbij hielp!

Vervolgens maakten we samen met Luc Vrolijks (Urhahn Urban Design) en Guido Wallagh (De Lijn/INBO) het werkboek Toekomstvisie Parkstad: Meer Park + Meer Stad. Een strategie op hoofdlijnen die tot op de dag van vandaag richting geeft aan de vernieuwing van 45.000 woningen in de Westelijke Tuinsteden.

De vernieuwing van de Kolenkitbuurt had de hoogste prioriteit. Het was in 2003 de armste wijk van Nederland. Vernieuwing gaat vaak ten koste van zittende bewoners, ‘gentrification’ noemen we dat. Niet in de Kolenkitbuurt waar bewoners een buurtgarantie kregen. Mocht hun huis gesloopt worden, dan zouden zij een betaalbaar en duurzaam alternatief op loopafstand krijgen. En de woningcorporaties, gemeente en WeLoveTheCity hebben woord gehouden. De laatste bewoners met een buurtgarantie zijn in 2018 naar hun nieuwe woning verhuisd.

“Voorheen was dit een ghetto, een rotwoord, maar het was wel van toepassing. Nu zijn de huizen mooi en is er een veel beter mix van mensen. Iedereen woont hier met plezier.”

Ruud van Buren, voorzitter van het bewonersplatform Kolenkitbuurt in Parool (2019)

Er zijn ruim 600 woningen gerenoveerd, 1.000 gesloopt en 1.850 nieuwe woningen gebouwd. De oorspronkelijke stedenbouwkundige structuur van Cornelis van Eesteren (1935) leent zich uitstekend voor een stapsgewijze ‘blok voor blok’ aanpak. Dat heeft als voordeel dat niet alleen het ruimtelijke maar ook het sociale netwerk intact blijft. De architectuur slaat daarbij de brug tussen ‘mijn woning’ en ‘onze straat’. De ‘encroachment’, het overgangsgebied tussen prive en publiek, daagt bewoners om de openbare ruimte weer terug te veroveren op de anonimiteit van de grote stad. Dat lukt, de Kolenkitters voelen zich veilig en zijn nu trots om gasten te ontvangen.